هودی ها، به وزن «فع لن، فع لن» (نظر استاد محمدرضا شفیعی کدکنی که پس از شنیدن چند مصراع هودی بیان داشتند) با رکن دو هجایی زمزمه می شوند و بیشتر هفت هجایی در برخی موارد، هجاهای کوتاه وجود دارد که موقع خواندن هودی با نغمه و آهنگ اشباع شده، به سجای بلند تبدیل می شوند. زنان ترکمن، هودی ها را به نوع آن سیلابها و هجاها، با حرکت دادن و جنباندن گهواره که کودک در آن خوابیده است می خواند که از بُعد موسیقیایی نیز نوعی هماهنگی خاص با حرکات احساس می شود.
اکثر هودی هایی که در میان ترکمنان رواج دارند چهار مصراعی اند و قافیه آنها به دو گونه ذیل واقع می شود:
1) الف- الف- ب- الف
2) الف- الف- الف- ب

گونه یک:

گونه دوم:در ذیل، نمونه ای از هودی آمده است:
منینگ بالام آپ آق دیر .............. هر گونده بیر یاپراق دیر
شولبالامی سؤیمه ین ............. سول گؤزنوده توپراق دیر
ترجمه:
فرزندم سفید سفید است. هر روز چونان برگ گلی است. هر کسی که کودک مرا دوست نداشته باشد، خاک بر چشمش باد.

آللای آللای الله یار .................. داغلارا یاغیپ دیر قار
داغینگ قاری اریسین ............. منینگ بالام یؤریسین
ترجمه:
برای تو هودی می خوانم، خدا یارت باد. بر فراز کوه ها برف نشسته است.
(خدا کند) برفهای کوه آب شوند و فرزند من راه برود.

بالام سنی سؤیه یین ............. قیرمیزی گُله بویایین
قیرمیز گُلینگ ایسیندن ............ ایسغاپ ایسغاپ دویایین
ترجمه:
ای فرزندم! تو را دوست می دارم. تو را رنگی از گلهای سرخ خواهم زد
و از رایحه گلگون تو، سیراب خواهم شد.

از جمله لالایی هایی که در میان ترکمن ها متداول است، لالایی های بلند و مستقلی هستند که به نام مطلع آن لالایی معروف گشته اند. معمولا این نوع لالایی ها، به صورت مثنوی ولی در همان هجاهای لالایی های دیگر سروده شده اند:

گوپور گوپور آط گلیار! ................ چیقینگ گؤزلأنگ کیم گلیار؟
ساققار آطی سیقدیریپ ........... ساری قولپاغینی ایقدریپ
منینگ باللیم خان گلیار
آط قازیغی کوموشدن ............... یول آزیغی اییمیشدن
قاوساسی قالایی دان ............. سرفیگی دارایی* دان
تُورسا قالا قالدیرار .................. اوتورسا قویون اؤلدورر
آللای آللای آللای ای
آللای باللیم آللای ای

ترجمه:
اسبان دسته دسته می ایند، بنگرید که می آید؟
آن کیست که تازیانه زنان بر اسب اسب پیشانی سفید می آید؟ آن کیست که گیسوانش را به باد سپرده است؟
(بنگرید) آن برادر من است که می آید.
گل میخ اسب او از نقره و رود کنار راه او پز از میوه است.
سینه بندش از قلع و رو اندازش از دارایی است.
اگر برخیزد، قلعه بنا می کند و اگر بنشیند، گوسفندی قربانی می کند

* دارایی: نوعی پارچه

یک نمونه ی دیگر از لالایی های بلند:

باللیم یاللیم بالایین ................ بال دوداغین یالایین
سنی برن خدایدان ................. سانگا تایلیق دیلأیین
آللای باللیم آداغا ................... قوشلار قوندی پوداغا
پوداغینگ قیزیل گُلی .............. شول باللیما صاداغا
صاداغا ساتلیق بولایین ........... آشینگا قاتلیق* یولایین
اؤیونگه میهمان گلنده ............. توقلی بولوپ اؤله یین
منینگ باللیم آووا گیتدی .......... تاوشانلی داغا گیتدی
تاوشان آتار یانینا ................... قانی دامار دونونا**
هودی هودی هودی هوو
هودی باللیم هودی هوو

ترجمه:
ای برادرم تو را دوست می دارم، بر لبهای شیرینت بوسه می زنم
از خدایی که تو را به ما داده، همتایی و همبازی برای تو می خواهم
بخواب برادرم بخواب، پرندگان بر روی شاخه ها نشسته اند
و گلهای سرخ شاخه ها صدقه برادرم باد.
الهی که من صدقه تو گردم یا خورشت غذای تو باشم
وقتی که مهمان به خانه تو آید بره ای چاق شو و بمیرم
برادرم به کوهی که خرگوش فراوان دارد برای شکار رفته است.
خرگوش پیش او کنار می گیرد و پیراهن برادرم از خون آن خونین می شود
بخواب و به یاد او باش
بخواب برادرم بخواب خوش

* قاتلیق: نوعی غذا یا دسر که با ماست درست می کنند.
** دؤن: پوششی است اصیل و بلند که تا زیر زانو می رسد و برحسب رنگ و دوخت دو نوع است: قیزیل دؤن، قارا مادون.
 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: